Инйәр
-3 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар
Общие статьи
12 Декабрь 2019, 14:00

"Яңы йылды ҡотҡарыу"

Шыршы байрамына арналған әкиәт(рус халыҡ әкиәттәре персонаждарын файҙаланып), сәхнәләштерелгән концерт-тамаша сценарийы.Ҡатнашалар:Алып барыусы, Эт, Сусҡа, Мәскәй, Кащей, Бүре, ҡартайған Буратино,Ҡыш бабай, Ҡарһылыу, йырсылар, бейеүселәр.

Алып барыусы. (Алып барусы шаршау артынан һөйләй.Экранда әкиәти-шомло урман, музыка яңғырай).
Яңы тылсым менән һеҙҙе,
Ҡотло булһын Яңы йыл!
Һәр ваҡыттағыса һиҙҙермәйсә
Килеп етер ул быйыл.
Сихри тауыш яңғырар
Төндөң яртыһы еткәс,
Был әкиәт килеп инер,
Балалар йоҡлап киткәс.
(Шым ғына ).Тыңлағыҙ...
Әкиәт беҙҙә ҡунаҡта,
Килгән бик-бик йыраҡтан.
Бейек тауҙар илендә,
Хәтәр упҡын төбөндә.
Бар тиҙәр, бер өй кескәй,
Йәшәй, имеш, унда Мәскәй.
Һөйәктәре өшөгәс,
Кащей уға эйәләй.
Йәшәп яталар бергә,
Бер ҡабым ризыҡ күрмәй.
Мәскәйҙең һарайына,
Бер сусҡа ла эйәләй.
Һарығы ла бар уның,
Тик ул һарайға инмәй.
(Ут һүнә, экранда Мәскәйҙең өйө.)
Мәскәй.
Бына, Кащей, иртәгә беҙ
Баҫабыҙ Яңы йылға.
Тик Яңы йыл төнөндә һуң,
Ни ҡуйырбыҙ табынға?
Кащей.
Ҙур һарыҡ бар бит һарайҙа,
Әйҙә, шуны салайыҡ .
Бер туйғансы итен ашап,
Һөйәҡтәрен һатайыҡ.
Мәскәй.
Һарыҡ бигерәк ҙур бит, әйтәм,
Һарайға бер ҙә инмәй.
Нисек уны тоторбоҙ һуң,
Янға яҡын да килмәй?
Кащей.
Улай булғас, хәләл килгән,
Сусҡаны беҙ салайыҡ.
Яңы йыл табынына беҙ,
Ҡуйырбыҙ һутлы шешлек (шашлык).
Мәскәй.
Ҡайһылай шәп, яҡшы фекер,
Килтер бысаҡты тиҙ(е)рәк.
Үҙем сығам салышырға,
Тиреһен тунар кәрәк.
Кащей.
Юҡты һөйләмәсе ҡарсыҡ,
Мәскәйҙәр сусҡа салмай.
Беҙ бит башҡорт ерендә,
Улар майын ашамай.
Мәскәй.
Асыҡһаң–ашарһың да шул,
Ултырма мулла булып.
Бик булмаһа Яңы йылда,
Ҡалырһың бармаҡ һурып.
Кащей.
Ни ҡылайым, был Мәскәйгә,
Нисек кенә ярайым?
Бысаҡ алып һарайға мин,
Үҙем генә сығайым.
(Кащей бысаҡ алып сығып китә).
Мәскәй.
Бигерәк уңған беҙҙең Кащей,
Торғаны бер маладис.
Был сусҡаның тояғынан,
Әҙерләрмен холодец.
Салоһын да әрәм итмәм,
Тоҙлап ҡуйырмын иртән.
Һум итен дә шешлеккә тип,
Тураҡлап ҡуям кистән.
(Сусҡа тауышы, шалтыр-шолтор тауыштар ишетелә).
Кащей.
Әй, Аллам, сусҡа бәрәсе,
Сығып тайҙы ҡулымдан.
Мәсекәйем, ҡолаҡ ҡаҡтың,
Бына тигән һуғымдан!
Мәскәй.
Һин ҡарт сусҡа арҡаһында,
Булды сусҡабыҙ әрәм!
Кащей.
Әл дә сығып ҡасты әле,
Ашағым килмәй хәрәм.
Мәскәй.
Хәрәм түгел ул хәләл бит,
Һарайға ингән үҙе.
Хәҙер үҡ эҙләп сығайыҡ,
Юғалмаҫ элек эҙе.
(Әбей менән бабай сусҡа бәрәсен эҙләп сығып китә. Сәхнәгә хәле бөткән сусҡа инә. Персонаждар сығып киткән арала концерт номер ҡуйыла. Мәҫәлән, “Шүрәлеләр” бейеүе.)
Сусҡа.
Саҡ ҡотолдом әжәлдән,
Бысаҡ тотҡан әҙәмдән.
Яңы йылға шәп табын,
Әҙерләр булған минән.
Кащейҙан да мин ҡастым,
Ҡастым мин Мәскәйенән.
Ауыҙ итмәҫтәр хәҙер,
Минең майҙан-итемдән.
(Ҡаршыһына Бүре сыға).
Бүре.
Сәләм сусҡа бәрәсе,
Ҡабул ит сәләмемде.
Ниңә ҡаушап тораһың,
Һорашмайса хәлемде?
Сусҡа.
Һау ғынамы бүре ағай,
Ни хәлдә йөрөп ятаһың?
Ҡайҙа барып, ҡайҙа киттең,
Ҡайһы яҡҡа юл тотаһың?
Һиндә мине ашайым тип,
Сыҡтың микән ҡаршыма?
Мин тыуасаҡ йыл хужаһы,
Зинһар мине ашама!
Бүре.
Кисә үрге сүплектә мин,
Тапҡан инем ат ите.
Иткә ҡарағым да килмәй,
Төнө буйы эс китте.
Һимеҙ иттән тыйыл, тине
Миңә доктор Айболит.
Һимеҙ иттән ашҡаҙанда
Башланған, ти, панкреатит.
Бына хәҙер китеп барам,
Ауыл яғына табан.
Күлгә төшөп тотайым, тип,
Исмаһам, берәй суртан.
Ҡурҡма, бәрәс, сусҡа итен
Ашамай торам бер аҙ.
Һине тотоп ашармын мин,
Ауылда бөткәс тә ҡаҙ.
(Бүре сәхнән сығып китә).
Сусҡа.
Бабайҙан да мин ҡастым,
Ҡастым мин бүреһенән.
Шәп булған бүреһенә,
Ауыҙ итәлмәй иттән.
Хәтәр ҡурҡыныс диагноз,
Ҡуйған уға Айболит.
Хәҙер бүре ит ашамай,
Тут болит и там болит!
(Ҡаршыһына балта тотҡан Буратино килеп сыға).
Буратино.
Кем йөрөй минең урманда,
Ағас төптәрен һөжөп.
Балтам менән һә тигәнсе,
Башыңды ҡуям өҙөп.
Сыҡ яныма ҡурҡмаһаң һин,
Минән, ағас кешенән.
Тотоп алһам - салып ҡуям,
Муйын түгел, елкәңдән.
(Йәшенгән еренән ҡурҡа-ҡурҡа Сусҡа сыға).
Сусҡа.
Һеҙ кем булағыҙ инде,
Балтасымы, һунарсы?
Мин сусҡа–сусҡа инде,
Гел батҡаҡта тулаусы.
Буратино.
Ағас кеше, Буратино,
Була минең исемем.
Йөҙәр йылдар урманда мин,
Делянкала йәшәйем.
Арыным мин, асыҡтым,
Ялҡытты урман-ҡыуаҡ.
Шешлеҡ ҡурайым һинән,
Яға һалып ҙур усаҡ.
(Буратино балтаһын алып утын артынан китә).
Сусҡа.
Ашау һөйләйҙәр бында ла,
Асығып бөттөм үҙем.
Мин дә тамаҡ ялғар инем,
Таба алһам үҙ өйөм.
(Сусҡа сығып йәшенә. Концерт номеры. Эт өргән тауыштар ишетелә. Балта, утын һөрәп Буратино инә).
Буратино.
Эттәрҙең тауыштарынмы,
Ишетеп сусҡа ҡурҡҡан?
Әллә ҡурмас булмаҫ өсөн,
Ул мине ташлап ҡасҡан?
Ярай, сусҡа, йөрөп тор һин,
Урман-ҡырҙарҙы буйлап
Эҙләп тапҡас та, үҙеңде,
Ҡуйырмын әле ашап.
(Буратино Сусҡаны эҙләп сығып китә. Концерт номеры, Сәхнәгә Сусҡа инә).
Сусҡа.
Эт тауышын ишетәм мин,
Эт дуҫым тимәк яҡын.
Көнсығыштан киләм һеҙгә,
Туҙҙырып ҡар-туҙанын.
(Сәхнәгә Эт инә. Сусҡаға яҡын килеп.)
Эт.
Сәләм дуҫым, ҡабанҡайым,
Ун бер йыл көттөк һине.
Нисек килеп еттең беҙгә,
Өшөмәнеме тәнең?
Сусҡа.
Йыл хужаһы тип, Ҡытайҙан,
Сыҡҡан инем ҙур юлға.
Мәскәй-Кащей йортонда мин,
Төшә яҙҙым ҡаҙанға.
Ағас кеше Буратино,
Һала яҙҙы күмергә.
Ярай әле, бәхетем бар,
Ит ярамай бүрегә.
Эт.
Әйҙә, Сусҡа, дуҫҡайым,
Эйәр минең артымдан.
Яныңда Эт барында,
Ҡурҡма һин бер дошмандан.
Сусҡа.
Ә мине унда барғас,
Ашамаҫтармы тотоп?
Өлөштәргә телгеләп
Ҡуймаҫтар микән йотоп?
Эт.
Ҡурма инде, һин юҡ-барға
Күҙ йәшең итмә әрәм.
Яңы йылда бер кеше лә.
Ашамай торһон хәрәм.
Хәләл булһын ашар ризыҡ,
Һығылып торһон табын.
Бәхет-шатлыҡ урғып торһон,
Кеҫәләр булһын ҡалын.
Бына, тиҙҙән, Ҡыш бабай,
Ҡарһылыу килеп етер.
Яңы йыл менән ҡотлап,
Күп бүләктәр өләшер.

(Ҡыңғырау тауыштары, Ҡыш бабайҙың “тыр-р-р” тигәне ишетелә. Сәхнәгә Ҡарһылыу һәм Ҡыш бабай инә.)
Ҡыш бабай.
Һаумыһығыҙ, йәнлектәр,
Сәләм, һеҙгә, кешеләр!
Ни хәлдә йәшәп ятағыҙ,
Гөрләп торамы эштәр?
Ни күрәм Сусҡа үҙе лә,
Килеп еткән байрамға.
Төклө аяғың менән, тип,
Өндәшәм мин Сусҡаға!
Тағы бер йыл уҙып бара,
Тупһала тора Сусҡа.
Бәхет-шатлыҡ алып кил һин,
Һәр тарафҡа, һәр йортҡа.
Сусҡа.
Рәхмәт, мине ҡотҡарҙығыҙ,
Ваҡытһыҙ үлемемдән.
Йыл буйы хеҙмәт итермен,
Ташламай хөрмәтемдән.
Барығыҙға мин теләйем,
Яңы йылда күп аҡса.
Тулы булһын муҡсағыҙ (ҡумтағыҙ) тип,
Өндәшә һеҙгә Сусҡа!
(Фонограммала Сусҡа тауышы, уны ишетеп сәхнәгә Мәскәй менән Кащей инә).
Мәскәй.
Атаҡ, атаҡ, ҡара әле,
Был беҙҙең ҡаты морон.
Һарайҙан сығып ҡасҡайны,
Күрһәтеп тик ҡойроғон.
(Мәскәй сусҡаға ташлана, уларҙы Эт айыра)
Эт.
Һау-һау-һау, теймә сусҡаға,
Ул Яңы йыл символы.
Һөжүм итһәгеҙ сусҡаға,
Байрам булмаҫ был юлы!
Кащей.
Таныным,таныш ҡойроҡ,
Онотманым кәүҙәһен.
Йыл хужаһы булып килгән,
Әйҙә, инде йәшәһен!
Мәскәй. (Юхаланып)
Барыһы ла татыулашҡас,
Күңелле икән ҡалай.
Тик бына бүләк хаҡында,
Оноттоң бит Ҡыш бабай!
Ҡышбабай. (тоғон күрһәтеп)
Бүләктәрем тоҡ тулы,
Таратырмын һуңынан.
Тик ниңәлер шыршылар,
Бер аҙ ғына моңайған?
(Таяғы менән шыршыға ҡағыла, шыршыла уттар ҡабына. Ҡыш бабай һоҡланып)
Әллә ниңә шыршыҡайҙар,
Бөгөн бигрәк ҡупшылар.
Шыршыларҙың өҫтәренә,
Һибелгәндәр ынйылар.
Ынйыларҙың һәммәһендә,
Уйнайҙар сағыу нурҙар.
Был тылсымды боҙмай ғына,
Эләм уларға шарҙар.
Төрлө төҫтәр балҡышынан,
Күктә уянды йәйғор.
Ауыҙ йырып, ҡарап торам,
Мин тылсымсы, мин ғорур!
Өр Яңы йыл, Сусҡа йылы,
Килә бит беҙгә дуҫтар!
Яңы йылда бар халыҡҡа,
Теләйем ҙур уңыштар!
Бар милләттәр берҙәм булһын,
Түңәрәк булһын табын.
Һөйөү-наҙға мохтаждарға,
Хоҙайым бирһен яйын.
Сусҡаны хәрәм тимәйек,
Ҡалайыҡ дуҫтар булып.
Артабанда йәшәйек беҙ,
Бары изгелек ҡылып!
Ҡарһылыу.
Яңы йылда шыршыҡайҙар,
Үтә матур, ҡупшылар.
Тәңкәле камзулдар кейгән
Башҡорт ҡыҙындай улар.
Тәңкәләре сың-сың сыңлай,
Елдәр иҫкәс семетеп.
Сихри моңдарға ҡушылып
“Ҡыҙҙар” киттеләр бейеп.
“Киленсәк”ме, “Зарифа” мы?
Бейеү шундай баҫалҡы!
Хеҙмәттә лә, байрамда ла,
Минең халҡым баһалы!
Йыл аҙағы, уңыштарын,
Данлай егәрле халҡың
Икмәкле һәм йырлы булһын,
Яңы йылда һәр табын!
(Куранттар һуға)
Барыһы бергә.
Яңы йыл менән дуҫтар!
Яңы бәхеттәр менән!
(Ҡыш бабай һәм башҡа персонаждар тамашасыларға татлы бүләктәр тарата, уйын-көлкө дауам итә).
РаушанХазиәхмәтов.
Ҡыҫынды ауылы.
Читайте нас: