Яҙ былтырғы үләнде яндырыу тәбиғәт өсөн файҙалы һәм ҡойолғандан һуң йәшеллек яҡшыраҡ үҫә, тигән хаталы фекер бар. Ысынлап та, уттан датәбиғәткә зыянлыраҡ нәмә юҡ. Әлбиттә, үртәгәндән һуң бер аҙ ваҡыт үткәс, йәшеллек үҫә башлай, әммә бында элекке кеүек төрлө үләндәрҙе күрмәйһең. Көслө үҫешкән тамыр системаһы булған күп йыллыҡ ҡый үләндәре утты еңел кисерә һәм һуңынан ҙур биләмәләрҙе баҫып ала. Тик үлән янғанда унда йәки тупраҡ өҫтөндә йәшәгән бөтә хайуандар тиерлек һәләк була. Кемдер яна, кемдер төтөндә тонсоға. Янғындарҙа йыш ҡына йомортҡа һалынған ҡош оялары, шулай уҡ янған ҡарлуғас, кимереүселәр, ваҡ имеҙеүселәр табыла.
Көндәр йылытыу менән кешеләр үҙ биләмәләрен һәм эргә-тирәләрҙе тәртипкә килтерергә ашыға, шул уҡ ваҡытта янғын хәүефһеҙлеге талаптарын онотоп, көнкүреш сүп-сарҙарын һәм ҡоро үҫемлектәрҙе яндыра. Шул мәлдә мөлкәтенә генә зыян килтереү, етди йәрәхәтләнеү, ғүмеренә ҡурҡыныс янау тураһында уйланмай.
Янғынға ҡаршы режим ҡағиҙәләренә ярашлы, Рәсәй Федерацияһында биләмәләрҙе ҡалдыҡтарҙан, сүп-сарҙан, ҡоро япраҡ, үләндән ваҡытында таҙартыуҙы тәьмин итергә кәрәк. Биналарҙан һәм ҡоролмаларҙан 50 метрҙан кәмерәк алыҫлыҡта ятҡан урындарҙа ҡалдыҡтарҙы яндырырға ярамай. Тотороҡло ҡоро, эҫе һәм елле һауа торошо осоронда, шулай уҡ айырым янғынға ҡаршы режим индерелгәндә тораҡ биләмәләрендә усаҡ яғыу, билдәле бер участкаларҙа янғынға ҡаршы эштәр үткәреү, мейестәр, аш-һыу бүлмәһе усаҡтары һәм ҡаҙанлыҡ ҡоролмалары яғыу тыйыла.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, тәжрибә күрһәтеүенсә, ҡайһы бер осраҡтарҙа янғындар етештереү мәҙәниәте етмәү менән дә бәйле. “Ҡыҙыл әтәс” барлыҡҡа килеү хәүефе янғындарға ҡаршы тороу өсөн яуаплы вазифалы кешеләрҙең үҙҙәре сәбәпсе булыуы менән көсәйә.
Көҙөн ауыл хужалығы предприятиелары баҫыуҙарҙан һаламды йыйып өлгөрмәй. Ә яҙын уны күтәреү ауыр, техника ватыла. Елләтергә генә ҡала, әммә был эш өҫтәмә сығымдар талап итә. Арзаныраҡ – яндырыу. Һөҙөмтәлә тотош райондар төтөн менән тын ала.
Күп кенә халыҡ ял көндәрендә тәбиғәттә һыу ятҡылыҡтары һәм йылғалар янында ваҡыт үткәрә, балыҡ тоторға сыға. Унда һәр саҡ тиерлек усаҡ яғыу менән үтә, ә был тәбиғи янғындарға сәбәпсе була ала. Уларҙы һүндереү күп кешеләрҙең ҙур хеҙмәте һәм байтаҡ матди сығымдар талап итә.
Янғындың сәбәпселәре, ҡайһы берҙә ҡорбандары булып балалар торған осраҡтар айырыуса хәүеф тыуҙыра. Яҙ етеү менән балалар күпселек ваҡытын урамда үткәрә, ата-әсәләре яғынан тейешле иғтибар булмауынан файҙалана, дуҫтары менән йыш ҡына усаҡ яға, һәм быларҙың барыһы ла ҙур утҡвәйләнергә мөмкин.
Янғын хәүефһеҙлеге талаптарын боҙған өсөн яуаплылыҡты иҫкә төшөрәбеҙ: РФ Административ хоҡуҡ боҙоу Кодексының 20.4- се статьяһының 1-се өлөшөнә ярашлы, янғын хәүефһеҙлеге талаптарын боҙоу граждандарға – биш меңдән ун биш мең һумға тиклем; вазифалы кешеләргә-егерме меңдән утыҙ мең һумға тиклем; юридик шәхес булдырмайынса эшҡыуарлыҡ эшмәкәрлеген алып барған кешеләргә ҡырҡ меңдән алып алтмыш мең һум; юридик шәхестәргә-өс йөҙ меңдән дүрт йөҙ мең һумға тиклем. Ә махсус янғынға ҡаршы режим шарттарында башҡарылған ғәмәлдәр, РФ Административ хоҡуҡ боҙоуҙар Кодексының 20.4-се статьяһының 2-се өлөшөнә ярашлы, граждандарға – ун меңдән егерме мең һумға тиклем; вазифалы кешеләргә – утыҙ меңдән алтмыш мең һумға тиклем; юридик шәхес булдырмайынса эшҡыуарлыҡ эшмәкәрлеген алып барған кешеләргә – алтмыш меңдән һикһән мең һумға тиклем; юридик шәхестәргә – дүрт йөҙ меңдән һигеҙ йөҙ мең һумға тиклем штраф менән янай.
Иҫегеҙҙә тотоғоҙ! Янғын хәүефһеҙлеге талаптарын ҡәтғи үтәү генә янғындарҙы иҫкәртә һәм граждандарҙың ғүмеренә һәм һаулығына зыян килтереүгә, ҙур матди сығымдарға юл ҡуймаҫҡа мөмкин!
Илшат Саттаров,
Ауырғазы район-ара янғын күҙәтеү бүлеге начальнигы.