Моңдар ҡайтһын ауылға…

1969 йылдан — СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы. Өфө сәнғәт училищеһын (1964; Ғ.Ғ. Ғиләжев курсы), ГИТИС‑ты (1973; И.Г.Шароев курсы) тамамлаған. 1964—68 йй. Башҡорт академияһы драма театры актёры, 1972 йылдан — Башҡорт филармонияһы режиссёры. “Ҡаҙ өмәһе”, “Яҙғы моңдар”, “Көҙгө моңдар”, “Йәш тауыштар” театрлаштырылған байрамдары һәм концерттары, мәҙәниәт һәм сәнғәт эшмәкәрҙәренең ижади кисәләре, 50‑нән ашыу интермедия, шулай уҡ башҡорт телевидениеһында юмористик тапшырыуҙар сценарийҙары авторы һәм режиссёры. Республика тальян байрамының (Өфө, 1985—87) инициаторы һәм ойоштороусыһы, "Йәдкәр” фольклор ансамбленә нигеҙ һалыусы. Башҡорт әҙәбиәте һәм сәнғәте декадаһында (1955), Бөтә донъя йәштәр һәм студенттар фестивалендә (1985; Мәскәү) ҡатнаша. 2004 йылда Иҡсанов исемендәге призға “Моңға бай гармун байрамы” республика гармун байрамы ойошторола. Өфөлә Иҡсанов йәшәгән йортҡа мемориаль таҡтаташ ҡуйылған, тыуған ауылында урамға Иҡсанов исеме бирелгән. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1986).

Үткән аҙна район мәҙәниәт йортонда Башҡортостандың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре Фәтих Иҡсановҡа мемориаль таҡтаташ асыу тантанаһы үтте. Сарала район хакимиәте башлығы Илшат Әминев, Фәтих Иҡсановтың ғаиләһе, ауылдаштары, туғандары, хеҙмәттәштәре, мәҙәниәт йорто хеҙмәткәрҙәре һәм башҡалар ҡатнашты.

Фәтих Хәйрулла улы оҙаҡ йылдар Башҡорт дәүләт филармонияһында эшләй. Күмәк артистар ҡатнашлығында тамашалар ҡуя. 1985 йылда оҫта тальянсыларҙы бер майҙанға туплай һәм Республикала беренсе тапҡыр “Тальян байрамы” тип аталған байрам ойоштора. Уның ошо башланғысын билдәле Заволокин да килеп ҡарап китә һәм артабан Рәсәй буйынса “Уйна, гармун!” тигән тапшырыу киң билдәлелек ала.

Тантаналы сараны Илшат Нәжмитдин улы асыҡ тип иғлан итте. Ул Фәтих Иҡсанов ижадының әһәмиәтлеге, йәш быуынды тәрбиәләүҙә сәнғәттең роле, киләсәктә халыҡ таланттарын үҫтерергә кәрәклек тураһында бәйән итте, арҙаҡлы шәхестең тормош иптәше Нәфирә Иҡсановаға Рәхмәт хаты тапшырҙы.

Артабан һүҙ “Мираҫ” ансамбле художество етәксеһе Нәфирә Нәжмитдин ҡыҙына бирелде:

— Фәтих Хәйрулла улы ижадсы булараҡ һәр саҡ яңы алымдар эҙләне, бер ваҡытта ла бер урында тыныс ҡына торманы. Кешеләр өсөн киң күңелле, ярҙамсыл булды. Ҡыҫҡа ғына ғүмере эсендә бик күп изге эштәр башҡарып, яҡты эҙ ҡалдырҙы, ауылдарға моң ҡайтарҙы.

Уның ысын тыуған көнө — 28 август. Әсәһе уҡытыусы булғанға Белем көнө менән бергә тап килһен тип тыуыу тураһындағы таныҡлыҡҡа 1 сентябрь тип яҙҙыртҡан. Шуға күрә, бөгөн, 28 август, уға таҡтаташ асыу осраҡлы түгелдер тип уйлайым, — тип һөйләп үтте режиссерҙың тормош иптәше. Үҙ телмәрен тамамлап, ул балалары менән берлектә сығарылған, Фәтих Ихсановтың тормош юлы һәм ижадына арналған китапты районға бүләк итте.

Бына тулҡынландырғыс мәл етте. Таҡтаташ асыу хоҡуғы район хакимиәте башлығы Илшат Әминевҡа һәм “Мираҫ” ансамбле художество етәксеһе Нәфирә Иҡсановаға бирелде. Көслө алҡыштар оҙатыуында яҡташыбыҙға арналған мемориаль таҡтаташ район үҙәгендә үҙ урынын алды.

Был көндө билдәле сәнғәт эшмәкәре тураһында бик күп яҡшы һүҙҙәр әйтелде. Сара мәҙәниәт йорто артистары һәм Балалар ижад йорто уҡытыусылары ҡуйған концерт номерҙары менән үрелеп барҙы.

Әйткәндәй, ошо уҡ көндә район үҙәгендә “Архангел Иҡсанов фестивале — 2020” халыҡ музыка ҡоралдарында уйнаусыларҙың ижади конкурсы үтте. Ярышта йөҙҙән ашыу музыкант ҡатнашты.

Дилара Бәҙретдинова.